-Sete formacións arbóreas da comarca foron incluídas nun catálogo da Xunta que establece medidas de protección polo seu interese natural ou cultural-

Só hai que pararse a escoitalos para comprobar que as árbores poden dicir moitas cousas. Algúns son testemuñas de sucesos que marcaron a historia, outros acubillaron fermosos episodios de amor, outros, ata, convertéronse en coprotagonistas das fazañas de todo un pobo e outros, simplemente, viron como pasaban décadas e décadas á súa ao redor. Calquera destas razóns, e sen dúbida moitas outras máis, converten a moitos exemplares arbóreos en especies dignas de ser conservadas. Para iso xurdiu o Catálogo Galego de Árbores Senlleiras , impulsado desde a Consellería de Medio Ambiente.

Esa normativa nace co obxectivo de establecer medidas de protección para aqueles exemplares existentes en Galicia que merezan conservarse polo seu interese científico, estético, monumental ou ornamental.
Nese catálogo figuran máis dun centenar de árbores e vinte formacións aos que se aplican criterios de protección. Deles, sete atópanse en varios puntos da comarca de Arousa. Vilagarcía concentra o maior número deles: os alcanforeros, as magnolias grandifloras e os eucaliptos do pazo de Rubiáns figuran nesa listaxe oficial, igual que os taxodios do xardín de Artime, un espazo próximo á praia da Concha que se atopa en mans privadas e que algún informe técnico recomenda incorporar ao patrimonio público.

Máis de cen especies

O xardín do edificio nobre de Rubiáns esconde un verdadeiro paraíso para os amantes da botánica. Máis de cen especies diferentes crecen nese espazo que se comezou a construír en 1764, aínda que sería un século máis tarde cando adoptaría o seu estilo francés, a través da intervención do xardineiro Martín Dorgambide. Agora varios das súas árbores gozan de protección, pero o pazo de Rubiáns tamén merece mención aparte porque foi o xerme da relación de Galicia coa camelia. Alí plantáronse, en efecto, os primeiros exemplares deste arbusto, chegados de Portugal en 1850.

Nese mesmo recinto consérvanse varios eucaliptos azuis de tamaño xigantesco. Un ata cuxo perímetro mide máis de doce metros. Por suposto, tamén estes figuran na listaxe de árbores protexidas da comunidade galega.

Non polo seu tamaño, pero si polo seu significado para os grovenses, foi protexida a Figueira do Meco, unha árbore que crece practicamente sobre a pedra no monte Siradella e cuxo tronco sustenta boa parte da lenda sobre o carácter dos mecos , tanto que ata o pai Sarmiento achegouse ao municipio para estudar a orixe desa tradición.
Segundo conta a lenda, ou a historia para quen o prefira, nesa higuera foi onde os veciños da península grovense aforcaron ao Meco como vinganza polos ataques aos que sometera ás mulleres.
Un ciprés de California do pazo de Quintáns, en Meis, figura tamén na listaxe de árbores protexidas, igual que os eucaliptos do pazo de Barrantes, en Ribadumia.
Con todo, esta listaxe está aberto a novas incorporacións. A inclusión de exemplares neste catálogo pode ser proposta non só pola Consellería de Medio Ambiente, senón tamén polos seus propietarios, por outras administracións públicas, centros de investigación ou asociacións relacionadas coa defensa da natureza.
Normas de conservación

Para as árbores e formacións incluídos neste catálogo elaboraranse, se fose preciso, plans de xestión encamiñados á súa conservación ou restauración. Segundo a norma aprobada fai uns meses pola Xunta de Galicia, tamén poderán establecerse áreas de protección á súa ao redor no caso de que fose necesario.
De calquera forma, a protección que establece esa normativa implica a prohibición de calquera acción que poida afectar negativamente ás formacións vexetais. Os proxectos que poidan afectar a estes exemplares deberán ser autorizados pola Consellería de Medio Ambiente.
Para rematar, no caso de que non se poida evitar a morte dalgunha árbore catalogada, os seus restos poden conservar a protección se así o aconsella o seu interese científico, cultural ou histórico.
Con estas medidas preténdese contribuír á conservación do patrimonio natural galego. Posiblemente a súa divulgación dea pé á incorporación de novos exemplares a ese catálogo e, con iso, ao avance das medidas de protección e, ao mesmo tempo, ao aumento da concienciación sobre a importancia de coidar e conservar o medio no que vivimos.

(Fuente: María Santalla)